Xuân Nhật Ngẫu Hứng Nguyễn Du

         Qua tiểu sử thân thế của Nguyễn Du,chúng ta thấy ông vẫn hoài niệm Lê Triều và bất mãn với Tây Sơn.Vì thế mãi đến khi Nguyễn Ánh diệt Tây Sơn lập nên triều Nguyễn ông

mới ra làm quan. Từ hai câu đầu trong bài thơ này ta thấy ý ông chê Tây Sơn là giặc, nên đóng cửa không thèm ra cộng tác. 

      
   春日偶興

患氣經時戶不開，
逡巡寒暑故相催。
他鄉人與去年別，
瓊海春從何處來。
南浦傷心看綠草，
東皇生意漏寒梅。
鄰翁奔走村前廟，
斗酒雙柑醉不回
                    阮攸           
 
Xuân nhật ngẫu hứng

Hoạn khí kinh thì hộ bất khai,
Thoan tuần hàn thử cố tương thôi.
Tha hương nhân dữ khứ niên biệt,
Quỳnh Hải xuân tòng hà xứ lai ?
Nam phố thương tâm khan lục thảo,
Đông hoàng sinh ý lậu hàn mai.
Lân ông bôn tẩu thôn tiền miếu,
Đấu tửu song cam tuý bất hồi
                               Nguyễn Du

Dịch nghĩa :Ngày xuân  cảm hứng

Thời tiết đang xấu nên của nhà không mở

Lẩn quẩn lạnh nóng cứ mãi thay nhau
Khách xa quê hương tiễn đưa năm cũ
Mùa xuân ở Quỳnh Hải từ phương nào đến
Bên bờ Nam đau lòng nhìn đám cỏ xanh
Chúa xuân để lộ sức sống trên cây mai lạnh giá
Ông hàng xóm chạy về phía miếu ở đầu thôn
Có đồ đong rượu và hai trái cam,chắc đã say nên không trở lại.

                 Dịch thơ

Cửa nhà không mở do trời xấu
Nóng lạnh luân phiên mãi đổi thay
Tiễn biệt năm qua nơi đất khách
Xuân đâu lại đến đất Quỳnh này
Xót lòng nam phố xanh màu cỏ
Xuân ý trên mai lạnh dáng gầy
Nơi miếu đầu thôn ông lão đến
Cam tươi thêm rượu ắt đà say
                                        Quên Đi

Chú thích :
- Quỳnh Hải: tức xã Hải An, huyện Quỳnh Côi, tỉnh Thái Bình, là quê vợ của Tố Như tiên si
- Nam phố: bến sông phía nam
- Đông hoàng: chúa tể phương đông hay còn gọi là chúa xuân