Thứ Tư, 28 tháng 7, 2021

Nhất Nhật Bất Kiến

Khổng Tử

Khi bắt đầu vào lớp Đệ Thất trường Trung Học, ở môn Văn, tôi đã học thuộc lòng và nhớ khá nhiều ca dao, trong đó có bài:
          Xin đừng ra dạ bắc nam
  Nhất nhật bất kiến như tam thu hề

    Huống tam thu như bất kiến hề
Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu.

Và sau đó là 2 câu thơ trong truyện Kiều:

      Sầu đong càng lắc càng đầy
   Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.


Lúc đó, tôi cũng như một số bạn học đều nghĩ "tam thu" là ba năm.
Sau này mới biết, tất cả các câu thơ trên đều có nguồn gốc từ câu "Nhất nhật bất kiến như tam thu hề" trong bài thơ "Thái Cát" của Kinh Thi.
Thông thường trong suy nghĩ, hầu hết chúng ta đều cho rằng "Ba Thu" có nghĩa là "Ba năm". "Nhất nhật bất kiến như tam thu hề" (Một ngày không gặp cũng tựa ba năm!?). Có lẽ vì suy nghĩ này, khi làm thơ hay viết văn, chúng ta cũng ví Ba thu là Ba năm.
Cách giải thích này có đúng chăng?
Để rõ ràng hơn, chúng ta cùng tìm đến bài "Thái Cát" 

采葛                      Thái  Cát
      孔夫子                  Khổng Phu Tử

彼采葛兮         Bỉ thái cát hề
一日不見         Nhất nhật bất kiến
如三月兮         Như tam nguyệt hề.

彼采蕭兮         Bỉ thái tiêu hề
一日不見         Nhất nhật bất kiến
如三秋兮         Như tam thu hề.

彼采艾兮         Bỉ thái ngải hề
一日不見         Nhất nhật bất kiến
如三歲兮.        Như tam tuế hề.
        詩經                   Kinh Thi

Dịch nghĩa: Hái Sắn Dây

- Đoạn 1: Người đi cắt sắn đay, một ngày không thấy nhau, tựa như ba tháng chưa gặp.
- Đoạn 2: Người đi cắt cỏ tiêu, một ngày không thấy nhau, tựa như 9 tháng (mỗi mùa Thu có 3 tháng) chưa gặp
- Đoạn 3: Người đi cắt ngải, một ngày không thấy nhau, tựa như ba năm chưa gặp.

Dịch thơ:

Người đi hái sắn đay
Vắng nhau chỉ một ngày
Tựa hồ như ba tháng

Người đi hái cỏ tiêu
Không gặp sáng đến chiều
Như 9 tháng xa nhau.

Người hái ngải nơi đâu
Một ngày không thấy mặt
Đăng đẳng ba năm sầu
                             Quên Đi

Chú Giải Của Chu Hy:
- thái cát: hái dây sắn, dây đay để dệt vải thô, vải mịn. Ấy là nhân thế chỉ người ấy mà nói tưởng nhớ quá sâu đậm, chưa lâu mà tưởng lâu như vậy.
- tiêu: cỏ địch, loại cỏ lau, lá trắng, cọng thô và rỗng ở trong, có mùi thơm, khi cúng tế thì đốt lên cho không khí thơm tho, cho nên mới hái thứ ấy.
tam thu: ba mùa thu, không chỉ là ba tháng mà thôi.
- ngải: loại cây phơi khô, có thể đốt châm cứu, cho nên mới hái thứ ấy.
- Tam tuế: ba năm.

Kết Luận

Qua ý nghĩa từ bài "Thái Cát", tôi mới nhận thấy trước đây mình đã sai.
Như thế "Nhất nhật bất kiến như tam thu hề" có nghĩa "một ngày không thấy nhau, dài tựa như 9 tháng chưa hề gặp mặt".

Huỳnh Hữu Đức 

Chủ Nhật, 25 tháng 7, 2021

Trống Vắng

Bài Thơ Xướng

        Trống Vắng

Ngơ ngác nắng xuân hồng
Vầng dương hé cõi đông
Mưa hè đang gợi nhớ
Cánh phượng vẫn chờ mong
Quạnh quẽ thu vào dáng
Mong manh lá lạc dòng
Đông về thêm thổn thức
Hiu hắt phủ cô phòng.
                 Quên Đi
***
Các Bài Thơ Họa

  Man Mác Trời Thu


Em vui vạt nắng hồng
Trời mọc sáng hừng đông
Hè phượng sân trường nhớ
Đàn ve nhạc khúc mong
Thu sương mùa ướt lá
Hè nắng nước khô dòng
Đường sá đông phong lạnh
Chiều mưa khép cửa phòng...
            Mai Xuân Thanh
               July 05, 2021

***
            Cô Đơn

Ngoài xa, ánh nắng hồng
Ửng sáng khoảng trời đông
Vườn cũ, cây im bóng
Sông xưa, nước lặng dòng
Ngậm ngùi tâm trạng nhớ
Ray rứt nỗi niềm mong
Cảm thán đời cô quạnh
Giam thân chốn biệt phòng
                Phương Hà
              ( 06/07/2021 )
***
         Ưu Tư
( Bát vận đồng âm )

Trời thẫm ló vầng hồng
Bình minh rạng hướng đông
Người xưa hoài đứng ngóng
Vườn cũ mãi chờ mong
Cánh phượng còn in bóng
Thời gian chẳng ngược dòng
Tuổi già lần lượt chóng….
Từ giã chốn đơn phòng
                      songquang 
***
     Thấm Lạnh

Ấm áp bếp than hồng
Ngày qua đã lập đông
Mưa buồn rơi chạnh nhớ
Gió lạnh buốt hoài mong
Lãng đãng mùa phai sắc
Lênh đênh thơ thả dòng
Còn ai sầu bến đợi
Sương phủ thấm khuê phòng...
                   Hawthorne 6 - 7 - 2021
                          Cao Mỵ Nhân

***
Bốn Mùa Thay Cả Đời Ta

Vườn xuân rực ánh hồng
Hồn ngỡ bước vào đông
Bao tháng hè xa vắng
Bấy năm phượng mỏi mong
Nhớ ai lần dõi bóng
Lệ đổ chảy thành dòng
Chỉ tội đau chăn gối
Đêm thu lạnh khắp phòng
                Kim Phượng
***

Thứ Hai, 19 tháng 7, 2021

Tạ Từ


Cầu thệ thủy ngồi trơ cổ độ,
Quán thu phong đứng rũ tà huy.
Đâu buồn hỏi hoa nắng vàng đầu sóng,
Vất vưởng trôi rồi tan biến về đâu?

Đời cát bụi như nửa hư nửa thực,
Kiếp lưu vong sao những lắm bể dâu.
Ba chìm bảy nổi, chiếc thân luân lạc,
Ngày nào tóc xanh nay đã bạc đầu.

Đất khách quê người, cuối đời thương khó,
Tuổi già lụm cụm, quên trước quên sau.
Thôi nhỉ đủ chưa buồn vui thế sự,
Mòn mỏi tháng ngày mãi vẫn nhớ nhau!
                                Phạm Khắc Trí
                                   07/11/2021
Phụ Chú:
Cầu thệ thủy ngồi trơ cổ độ
Quán thu phong đứng rũ tà huy
(Trích trong Cung Oán Ngâm Khúc - Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều

***
Ngậm Ngùi

Sông nước xưa về thăm mấy độ
Mái đình làng lấp ló từ xa
Hàng cây hiu hắt dương tà
Con kinh lặng lẽ mấy nhà xưa đâu?

Trong nắng chiều bóng câu hư thực
Chạnh tuổi già ký ức vàng dâu
Lục bình con nước rầu rầu
Ngày đi tóc mượt giờ đây trắng đầu.

Đời lữ thứ cánh âu thương khó
Tuổi già nua nhớ đó quên sau
Thời gian càng lúc càng mau
Hành trang xếp lại nhiệm màu tình thương!
                                            Mailoc
                                            7-12-21
***
Còn Đó Nỗi Buồn

Kìa thế cục như in giấc mộng
Máy huyền vi mở đóng khôn tường (*)
Tranh bá quyền đã lắm tang thương
Và bao kẻ lỡ đường hoạn lộ

Mùi tục lụy lưỡi tê tân khổ (*)
Miếng đỉnh chung đến độ tàn hơi
Mái trường xưa đã thấy xa vời
Nghiệp phấn trắng một thời cảm khái

Buồn mọi nỗi lòng đà khắc khoải
Ngán trăm chiều bước lại ngẩn ngơ (*)
Để giờ đây tóc đã bạc phơ
Ôn chuyện cũ niềm mơ chưa dứt.
                                            Quên Đi
(*) trích Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều
***
Tạ Lòng!

Thơ các bạn, đọc nghe … buồn quá !
Cứ như là ván đã đóng thuyền.
Như thơ xưa, vẳng quốc, quyên …
Âm u lắng đọng, cửu tuyền đón đưa !

Hãy vui lên, xin thưa các bác:
Luật tuần hoàn, tuổi tác là thường.
Mỗi ngày, ta bước khỏi giường,
Nhón chân nhún nhảy, soi gương mỉm cười.

Ta còn đây, mấy người được vậy ?
Giữa cơn dịch, cảm thấy vui vui
Cớ chi, mà cứ ngậm ngùi!
Quẳng lo, ta nếm vị mùi thế gian.

Chuyện "đời loạn", muốn toan, vào cuộc !
Còn không, thì chớ chuốc u sầu.
Tháng ngày, thời khắc vó câu
Hãy vui để hưởng, buồn đau mau già.
                                Danh Hữu
***
 Gởi Gắm Cảm Tình
(Qua thơ "Tạ Lòng" - Danh Hữu )

Thơ gởi gắm cảm tình nhiều quá !
Đọc nghe buồn, sóng đả mạn thuyền (1)
Tình yêu thơ "khóc Đỗ Quyên"...!
Bầu trời bảng lảng huỳnh tuyền đợi đưa...!

Bạn hiền nên vui cơn gió mát
Luật luân hồi, tuổi hạc vô thường
Sớm mai ta dậy xuống giường
Biết mình vẫn sống soi gương tươi cười

Ai ngồi đây, mọi người biết vậy
Dịch đẩy lùi cảm thấy an vui
Kẻ nào lây bệnh bùi ngùi...!
Sá chi đau ốm, nếm mùi thế gian

Đến đây cám cảnh, xem thời cuộc
Bàn dân thiên hạ chuốc bao sầu
Tháng ngày, vó ngựa bóng câu
Cõi trần tận hưởng biết đâu không già...!?
                        Mai Xuân Thanh
                           July 13, 2021
(1) sóng vổ mạn thuyền
***
Liên Khúc Sông Xưa

Em Qua Sông Rộng

Em đem chi nắng qua sông
Để cơn mưa rớt giữa dòng trường giang
Tôi bên này lỡ đò ngang
Nhìn mưa thấy nắng của hoàng hôn xưa

Lạnh Mấy Dòng Châu

Thương em xuôi ngược sông dài
Một thân cò giữa thôn đoài thôn đông
Nắng mưa có nhạt má hồng?
Mưa khuya có lạnh mấy dòng châu sa?

Khách Xưa - Bến Cũ

Từ ngưòi bỏ bến sông trăng
Cành khô củi lạc giữa hoang phế đời
Dẫu sông bên lở bên bồi
Bến Châu Giang vẫn đợi người Giang Châu
                           Trần Bang Thạch
***
 Mong Manh

Ngày sáu khắc tin mong nhạn vắng
Đêm năm canh tiếng lắng chuông rền*
Câu thề sao vội chóng quên
Mong chi hẹn một thì nên đá vàng

Chẳng mấy chốc phai tàn phận liễu
Thủy chung lòng há hiểu thương đời
Sầu đong chất ngất khó vơi
Chỉ thêu nên gấm những lời trăm năm

Người hỡi chốn xa xăm có thấu
Soi gương thời khó giấu dung nhan
Hoàng hôn thôi lại hôn hoàng
Nguyệt hoa thôi lại thêm buồn nguyệt hoa!*
                                         Kim Phượng
* Trích trong Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều

***
Y Đề

Lời “ Từ Tạ “ của thầy Khắc Trí
Lòng kẻ đây thấy quí thời gian…
Của ngày còn lại sắp tàn
Sống vui sống khỏe không màng lợi danh

Thơ Danh Hữu “Tạ lòng“ chí phải…
“Ta còn đây “ cảm khái niềm vui
Cớ chi mà cứ bùi ngùi
“Hãy vui tận hưởng“ cái mùi thế gian

Đọc”Ngậm ngùi“ thi nhân Mai Lộc
Kỷ niệm xưa, bài học trường đời
Tuổi già cứ để êm trôi
Và vui thanh thản quên thời già nua

Qua“Liên khúc sông xưa“ Bang Thạch
Dẫu đời mình hiu quạnh chiều đông
Tuổi già như thể qua sông
Giữa khi “mưa rớt trên dòng thời gian“

Rồi lại đến “ Mong Manh” Kim Phượng
Thở than tình chẳng vẹn thủy chung
Khóc cho phận liễu vô cùng
“Sầu đong chất ngất” …ngại ngùng dung nhan

Còn ta chỉ thân tàn sót lại
Giữa xứ người đâu ngại với ngần
Trời đà bắt phải phong vân
Thì thôi vui nốt cái phần dành cho
                         songquang
                          20210714

***
Thêm Lần Nữa

Nếu được thêm lần nữa
Đừng lần lữa lặng im
Hãy lắng nghe con tim
Thì thầm lời chân thật

Nếu được thêm lần nữa
Hãy chọn lựa hôm nay
Tạo hóa sẵn an bày
Chần chờ chi ngày mai

Nếu được thêm lần nữa
Giữ lấy chớ buông lơi
Đừng tìm kiếm xa vời
Hạnh phúc trong tầm với

Đời đẹp quá đi thôi!
                     Kim Oanh

Thứ Hai, 12 tháng 7, 2021

Giang Nam Liễu - Trương Tiên


江南柳                    Giang Nam liễu
    張先                                       Trương Tiên 

隋堤遠                   Tuỳ đê viễn
波急路塵輕           Ba cấp lộ trần khinh. 
今古柳橋多送別   Kim cổ liễu kiều đa tống biệt, 
見人分袂亦愁生   Kiến nhân phân duệ diệc sầu sinh. 
何況自關情。       Hà huống tự quan tình. 
斜照後                   Tà chiếu hậu
新月上西城           Tân nguyệt xuất tây thành. 
城上樓高重倚望   Thành thượng lâu cao trùng ỷ vọng, 
願身能似月亭亭   Nguyện thân năng tự nguyệt đình đình. 
千里伴君行。       Thiên lý bạn quân hành.

Dịch nghĩa: Liễu Giang Nam

Đê từ thời Tuỳ ở xa xa
Sóng xô dồn dập, bụi đường nhẹ tênh
Từ trước đến giờ nơi cầu liễu có nhiều cuộc tiễn đưa
Thấy người chia tay, nỗi sầu lại hiện ra.
Huống chi có liên quan đến tình cảm của chính mình.
Sau khi nghiêng nghiêng chiếu rọi
Ánh trăng mới, vừa hiện ra ở tây thành.
Đứng tựa nơi lầu cao trên thành nhìn theo nhiều lần  
Mong ước thân này như ánh trăng trên cao
Để cùng đi muôn dậm bên người bạn.

Thơ Dịch: Giang Nam Liễu

1/
Đê Tùy đó
Sóng dồn đường bụi bay
Tiễn đưa đã lắm nơi cầu liễu  
Lòng buồn khi thấy cảnh chia tay
Huống chi chính mình đây
Nghiêng nghiêng chiếu
Trăng mới rọi thành tây
Đứng tựa lầu cao còn dõi mắt
Ví thân giống tựa ánh trăng gầy
Cùng bạn muôn dậm dài.

2/
            Đê Tùy trong buổi hoàng hôn
    Bụi đường theo gió sóng dồn dập mau
            Liễu cầu nhiều cuộc tiễn nhau
       Nhìn người chia biệt xót đau dạ này
            Huống hồ tình cảnh mình đây.
Nghiêng nghiêng ánh chiếu vầng mây xa mờ
             Tây thành đã hiện trăng mơ
       Lầu cao mắt dõi thẩn thờ từng canh
             Ước thân hóa ánh trăng thanh
    Cùng nhau cất bước bên anh dậm ngàn.
                                 Quên Đi

Thứ Hai, 5 tháng 7, 2021

Trăm Năm Một Cuộc


Bài Thơ Xướng

  Trăm Năm Một Cuộc
       PKT - Mây Tần

Đất khách, cuối đời mất gốc
Chút tình chữ nghĩa còn vương
Bể dâu tấc lòng còn đò
Những ngày những tháng tha hương
Tuổi già quay đầu nhìn lại
Trăm năm một cuộc vô thường!
                        Phạm Khắc Trí
***
Các Bài Thơ Họa

      Mờ Mịt Non Sông

Nguồn cội Tiên Long còn đó
Việt Nam hai chữ còn vương
Đất nước thăng trầm mấy độ
Lòng ray rức nỗi hoài hương
Nửa đời mơ trăng cựu quốc
Tổ quốc ơi ước mộng thường.
                           Quên Đi
***
     Rưng Rưng Nỗi Nhớ

Tuổi già luyến lưu nguồn gốc
Quê cha đất tổ hoài vương
Một đời bôn ba đất khách
Đau đáu trông về cố hương
Dõi mắt về phương trời cũ
Chao ơi nhung nhớ lạ thường.
                      Phương Hà
                      (13/06/2021)
***
           Mây Xa

Mây núi vươn xa bật gốc
Bay đi vô tận thương vương
Bỏ lại xuân thu cổ độ
Mịt mù sương khói sắc hương
Khản giọng quyên kêu nhớ nước
Chơi vơi tiếng quốc khác thường ...

           Hawthorne 13 - 6 - 2021
                    Cao Mỵ Nhân
***

          Vận Nước

Vận nước bao lần cơn lốc
Quê người thân khách hồn vương
Hiu hắt tà dương lệ nhỏ
Trông vời man mác cố hương
Chương cuối cuộc đời đã rõ
Trần gian cõi tạm lẽ thường!
                           Mailoc
                          6-12-21
***
     Trăm Năm Một Gốc

Cả đây phận người xa cội
Lòng khắc khoải những vấn vương
Trước sự thật không thể cãi
Sao quên nổi bóng quê hương
Luôn quay cuồng ngay trước mắt
Trăm năm cũng há vô thường
                                Thái Huy
                                  13/6/21
***
    Nửa Đời Lạc Gốc

Nửa đời bôn ba lạc gốc
Sống tạm xứ người vấn vương
Nung nấu tình quê lai láng
Nỗi lòng xao xuyến cố hương
Biết đến bao giờ trở lại?
Niềm thương nỗi nhớ lạ thường
                          Songquang
                           20210613

Thứ Năm, 1 tháng 7, 2021

Tìm Mơ

Bài Xướng
        Tìm Mơ


Đêm nay đêm thanh vắng
Ta đợi gì trong mơ
Xin đừng để ta chờ
Vui thôi buồn xin chớ.
             Giấc mơ rồi cũng đến
             Một khung trời xám xịt
             Vầng trăng trong mù mịt
             Cảnh sao buồn da diết
             Ta chẳng mong điều đó
             Chỉ muốn nhìn thấy ai
             Để không phí đêm dài
             Nỗi sầu sao đeo đuổi
             Đến cả trong giấc mơ
             Ôi mộng cũng hững hờ
             Chẳng muốn ta tròn ý
             Trong thực lẫn cả hư
Giờ nào phải thuở xưa
Chim sáo còn đâu nữa
Mà mong thấy được nhau
Biết phải đến lúc nào?
                         Quên Đi
***
Bài Họa
         Tìm Mơ

Tàng cao trăng khuất bóng
Đi vào mộng tìm mơ
Hy vọng phút đợi chờ
Xuôi một lần gặp gỡ

Cho lòng thôi thầm nhớ
Rất xa ngỡ gần xịt
Dẫu sương thu mờ mịt
Mong tìm thấy người thương

Đường trần bao gian khổ
Nào biết tỏ cùng ai
Lắm mộng cho đêm dài
Tâm tư sầu chất ngất

Hư thực lẫn trong mơ
Một kẻ mãi ơ hờ
Một người chuốc đau khổ
Tình cứ mãi bơ vơ

Tìm đâu lại thuở xưa
Sẽ không bao giờ nữa
Mong gì tìm thấy nhau
Chờ cho đến kiếp nào
                Kim Phượng