Qua Sài Gòn Nhớ Ông Tây

Ôi ! Bây giờ người ta tranh luận: Thực Dân Pháp tốt hay xấu?

Đã gọi là Thực Dân thì đương nhiên xấu rồi!!!

Tôi không muốn nói là người ta làm chuyện thừa! … chuyện vô bổ! Nhưng người ta không đi tìm cái tổ con chuồn chuồn! Mặc dù con chuồn chuồn nó báo mưa khá chính xác:

Chuồn chuồn bay thấp thì mưa

Bay cao thì nắng bay vừa thì râm

Tôi không muốn ngạo rằng:

Chuồn chuồn bay thấp thì cao

Bay cao thì thấp bay vừa thì bay

Nhưng quả thực con chuồn chuồn vô tích sự!

Cái thằng Thực Dân thì muôn đời nó đi chiếm đất để…khai thác… thủ lợi… chứ đâu có vì người, đâu có tình nghĩa gì! Nhưng vô tình thì ta có hưởng lợi chút xíu chứ!!!

Thằng Tây làm đường sắt Bắc Nam, làm cầu Doumer, khai thác than Hòn Gai, đào kinh ở miền Hậu Giang, ta hưởng lợi nhiều lắm chứ!?

Nó vì nó thôi! Thằng Yersin lập đồn điền trồng kí ninh để tính kinh doanh bán thuốc cho Việt Nam và Đông Nam Á, các nước nhiệt đới mưa trên thế giới! Mãi dăm chục năm sau ta mới xài cái thuốc kí ninh.

Nó lập đồn điền cao su cũng thế thôi! Người ta đâu thèm biết đến cái chất mủ kỳ quái đó .

Mắc cười nhất là con đường Thiên Lý! Trước khi Pháp tới thì làm gì có con đường Bắc Nam!!! Cái Thiên Lý Cù của các cụ nó chỉ rộng 2 m thôi (5 thước t ) qua miền Trung còn rừng rậm và hoang vu… thì sau một mùa mưa, con đường đó sẽ biến mất trên thế gian!!! Quan lớn có đi thì phải sai lính phát cây, dọn đường(?). Người dân thì không đi xa đâu, Quan lớn thì đi võng là chính (tôi nhấn mạnh: Võng), và rất ít ngựa (tôi nhấn mạnh: ít ngựa)

(Đường Thiên Lý)

Cái vĩ đại nhất của người Pháp là đào kinh lớn ở Tây Nam Bộ! Cái này nhiều người khoái lắm.

Cái Răng, Vàm Láng, Kinh Xáng, Phong Điền

Anh thương em thì cho bạc cho tiền

Đừng làm thố lộ láng giềng cười em

Rất nhiều người “mang ơn Pháp “ và ca tụng Pháp dài… dài… cho tới mãi thời ông Diệm! Các vị này nói: các thời sau không bằng thời "Pháp Thuộc"

Trên đây là tôi nói về Kinh Tế! Người Pháp kinh doanh lợi mười thì người Việt lượm hạt rơi hạt rụng cũng được một(!)

Ngân Sách Đông Dương đã gửi về giúp Mẫu Quốc một số tiền rất lớn để đánh Đức trong thế chiến I

Nhưng nói về Văn Học Nghệ Thuật thì tôi không ngượng miệng, không mắc cỡ, không cho là hèn khi nói rằng ta phải học người Pháp ta còn nên học rất nhiều, học dài dài cho tới nay (2018 ) ta còn nên học !!!???

(Cầu Long Biên - Hà Nội)

- Những tác phẩm kiến trúc: Cầu Long Biên, Dinh Toàn Quyền, Dinh Thống Sứ, Nhà Hát Tây … ta không học sao?

- Những khu nghỉ mát Sapa , Bạch Mã , Pù Nà ta nên học chứ ?

- Những Công Viên, Lâm Viên, vườn Bách Thảo, Sở Thú… ta lại càng nên học!

Tôi không cần biết những công trình này lấy tiền công quỹ, hay cá nhân một vài ông Pháp làm… chơi! Nhưng quả là có những bậc thầy về nghệ thuật làm để hoằng dương văn hóa nghệ thuật chứ không vì kinh doanh lợi nhuận!

Pháp vừa chân ướt chân ráo tới … đã lập Sở Thú, vườn Bờ Rô!

Có một cái cây cho bông rất đẹp, ta gọi là bông giấy (ngày nay trồng khắp Trung Nam, hình như ra tận ngoài Bắc). Lúc đầu nó có tên là cây “ Biện Lý “ do một ông Biện Lý tên là Bougainville mang từ Bresil về trồng! Hãi chưa!

- Xin đừng cho rằng những gì thưc dân Pháp làm đều xấu!

- Xin đừng phá hoại rừng thông Đà Lạt

- Xin đừng phá hoại biệt thự Pháp để trồng cây lương thực: Khoai lang, khoai mì, bắp, bo bo …

- Xin đừng phá, đập những tượng đài do Pháp lập(kể cả những tên tướng tá hiếu chiến , giết người … nếu đó là một pho tượng Đẹp!)

Thị phi tận thuộc thiên niên sự

Tiếu mạ hà phương nhất giả thân

(Thảo Cầm Viên - Sàigòn)

Chân Diện Mục

3-6-2018

***