Trung Thu Nguyệt - Bạch Cư Dị

         Đêm Trung Thu, người người bày trà bánh thưởng thức ánh trăng trong sáng và đẹp nhất trong năm. Nhưng đâu phải tất cả đều mang tâm trạng hồ hởi thưởng trăng. Mang mặc cảm kẻ sa cơ thất thế, đã qua rồi những mùa trăng huy hoàng, không còn được trọng dụng, không còn được ân sủng, nhìn trăng càng thêm đau xót.

          ...Lầu đãi nguyệt đứng ngồi dạ-vũ
         Gác thừa-lương thức ngủ thu-phong,
             Phòng tiêu lạnh ngắt như đồng
        Gương loan bẻ nửa, giải đồng xẻ đôi,...
                                      (Cung Oán ngâm Khúc )   

Còn lòng dạ nào vui trăng trong lòng người chinh phụ. Còn cái vui nào cho kẻ chinh phu

      ... Chàng từ đi vào nơi gió cát
       Đêm trăng này nghĩ mát phương nao... 
                                            (Chinh Phụ Ngâm)
 
Trung Thu Nguyệt chính là tiếng lòng của Bạch Cư Dị trong thời gian tham chính.

Trung Thu Nguyệt - Bạch Cư Dị 

       中秋月   
 萬里清光不可思
添愁益恨繞天涯。
誰人隴外久徵戍
何處庭前新別離。
失寵故姬歸院夜
沒蕃老將上樓時。
照他幾許人腸斷
玉兔銀蟾遠不知。 
               白居易

 
       Trung Thu Nguyệt 
Vạn lý thanh quang bất khả ty (tư)
Thiên sầu ích hận nhiễu thiên nhai.
Thuỳ nhân lũng ngoại cửu chinh thú
Hà xứ đình tiền tân biệt ly.
Thất sủng cố cơ quy viện dạ
Một phiên lão tướng thướng lâu thì.
Chiếu tha kỉ hứa nhân trường đoạn
Ngọc thố ngân thiềm viễn bất tri.  
                                  Bạch Cư Dị 

Dịch Nghĩa: Trăng Trung Thu Từ muôn dậm, ánh trăng thật trong không thể  trong hơn nữaNgàn nỗi hận sầu bao lấy cả một góc trờiVùng đất  ngoài xa  bao người đi lính đã lâuTrước sân từ phương nào có cuộc chia tay mớiĐêm nay, người cung phi già không còn được ân sủng quay về cung điệnCũng vào lúc này viên tướng già không còn được trọng dụng lên lầuÁnh trăng chiếu rọi, khiến lòng họ đau như đứt từng đoạn ruột.Thỏ ngọc và Cóc bạc trên cung trăng xa xôi làm sao biết được  Dịch Thơ:  Muôn dăm ánh trăng soi sáng rựcNgàn sầu chồng chất góc trời đôngNgoài biên bao kẻ còn lưu trấn Sân trước nơi nao lại tiễn chồng Phai sắc cung phi hờn điện vắngMòn hơi lão tướng chán lầu khôngNhìn trăng đẹp sáng thêm đau thắtCóc thỏ trên trăng khó hiểu lòng                                 Quên Đi