Thất Bộ Thi - Tào Thực

Nhà tỷ phú Mỹ Elon Musk khi thấy Trung Quốc lăm le đánh Đài Loan, ông đã đăng bài thơ "Thất Bộ Thi" của Tào Thực. Ông ví Trung Quốc như Tào Phi và Đài Loan như Tào Thực:

   七步詩               Thất Bộ Thi

煮豆然豆萁.    Chử đậu nhiên đậu ky 

豆在釜中泣     Đậu tại phủ trung khấp

本是同根生     Bản thị đồng căn sinh

相煎何太急。 Tương tiễn hà thái cấp.

Dịch Thơ: Bài Thơ Làm Trong Bảy Bước Đi

Dùng cây đậu làm củi để nấu hạt đậu

Hạt đậu ở trong nồi than khóc

Đã được sanh ra cùng một cội rễ

Sao lại nỡ đốt nhau gấp thế này.

Dịch Thơ:

Củi đậu dùng nấu đậu

Đậu trong nồi khóc than

Cả hai cùng một gốc

Sao lại nấu không màng.

Ngoài bản trên, "Thất Bộ Thi" còn một bản khác, có 6 câu:

七步詩             Thất bộ thi     

煮豆持作羹    Chử đậu trì tác canh 

漉豉以為汁    Lộc thị dĩ vi trấp 

萁在釜下然    Ky tại phủ há nhiên   

豆在釜中泣    Đậu tại phủ trung khấp  

本自同根生    Bản tự đồng căn sinh  

相煎何太急。Tương tiễn hà thái cấp.

Dịch nghĩa 

Nấu đậu để làm canh

Lọc đậu để lấy nước

Thân đậu đốt ở dưới nồi

Hạt đậu trong nồi cất tiếng khóc than

Đã được sanh ra cùng một cội rễ

Sao lại nỡ đốt nhau gấp thế này.

Dịch Thơ:

Nấu đậu dùng làm canh

Lọc qua để lấy nước      

Thân đậu cháy dưới nồi

Đậu bên trong khóc mướt 

Cả hai chung một dòng

Lại đốt nhau cho được.   

                       Quên Đi

Tào Thực tự Tử Kiến là con thứ ba của Tào Tháo, vốn có tài làm thơ hay, được tiếng là đệ nhất thi nhân đời Tần-Hán nhưng có tính phóng túng. Tào Tháo thương lắm nhưng không thể truyền ngôi cho một chàng giàu tâm hồn nghệ sĩ ấy được.  Tháo chết, truyền ngôi cho con cả là Tào Phị Thực bản tính ngông nghênh bất phục, có ý chống lại ông vua anh. Phi giận lắm, truyền người bắt Thực đến định làm tội. Nhưng vì yêu tài Thực nên Phi bảo:

- Ta với mày tuy tình anh em nhưng nghĩa vua tôi, sao dám cậy tài miệt lễ? Ngày tiên quân còn, mày thường đem văn chương khoe giỏi lòe đời. Ta rất nghi, có lẽ mày nhờ người khác làm giúp. Vậy giờ đây ta ra hạn: đi bảy bước phải làm xong một bài thơ. Nếu làm được thì tha tội chết; bằng không xong, ta quyết chẳng dung.

Thực nói: 

- Xin ra đề cho.

Phi nói: 

- Ta với mày là anh em. Cứ lấy câu đó làm đầu đề. Nhưng cấm dùng hai chữ "Huynh", "Đệ".

Thế là Tào Thực làm bài thơ "Thất Bộ Thi".

Phi nghe cảm động, sa nước mắt, liền tha cho, nhưng giáng Tào Thực làm An Hương Hầu. (Theo "Điển Hay Tích Lạ" của Nguyễn Tử Quang)

Cảnh anh em vì tranh giành quyền lực như hai con của Tào Tháo không phải là hiếm. Ngay trong sử Việt cũng có câu chuyện tương tự. Đó là chuyện nói về anh em nhà Tây Sơn.

Do tranh quyền, Nguyễn Nhạc và Nguyện Huệ đánh nhau. Nguyễn Nhạc yếu thế, nên xuống nước thốt lên: 

- “Bì oa chử nhục đệ tâm hà nhẫn” (Nồi da nấu thịt em nỡ đành lòng sao).

Nghe xong Nguyễn Huệ cảm động và anh em giảng hòa.

                                                                         Huỳnh Hữu Đức.

***

Thất Bộ Thi 1

 

Nấu đậu bằng củi đậu,

Đậu trong nồi hu hu :

Vốn sinh cùng gốc giậu

Sao nở đãi như thù ?

                  Danh Hữu

***

1)  Thất Bộ Thi Số 1

Củi Đậu Nấu Đậu

Củi đậu đem nấu đậu

Đậu kêu khóc trong nồi

Vốn sinh cùng một gốc

Nung nhau đau đớn...ôi !

2)  Thất Bộ Thi Số 2

Củi Đậu Nấu Canh Đậu

Đun nấu đậu làm canh

Lọc qua nước đậu nhanh

Dưới nồi bằng củi đậu

Nghe đậu kêu thất thanh !

Cội rễ sinh cùng gốc

Mà đốt chết sao đành ?...!

              Mai Xuân Thanh

             November 08, 2021

***

 1/ Thất Bộ Thi

Đun đậu dùng củi đậu
Hạt trong nồi đớn đau
Trót sinh cùng một gốc
Đốt vội thế này sao

2/ Thất Bộ Thi

Dùng đậu để nấu canh
Nước đậu trong gạn lọc
Củi đậu đốt dưới nồi
Hạt trong nồi khóc lóc
Sinh ra cùng cội rễ
Nở đốt nhanh thật độc
                    Kim Phượng

***

1/ Thất Bộ Thi

Củi đậu đem nấu đậu

Hạt trong nồi khóc thầm

Cùng sinh ra một gốc

Sao lại nỡ đành tâm

 

2/ Thất Bộ Thi      

 

Đậu nấu dùng để làm canh

Gạn đục lọc lại trong lành nước ngon

Thân đậu cháy dưới đáy soong

Bên trong đậu khóc nỉ non đau lòng

Được sanh ra cùng một dòng

Cớ chi lại đốt sao không sót tình.

                                Kim Oanh