Niệm Nô Kiều-Xích Bích Hoài Cổ - Tô Đông Pha

Nguyên Tác Hán Tự        Phiên Âm Hán Việt

念奴嬌 - 赤壁懷古         Niệm Nô Kiều-Xích Bích Hoài Cổ

大江東去，                     Đại giang đông khứ 

浪淘盡千古風流人物。 Lãng đào tận thiên cổ phong lưu nhân vật       

故壘西邊，                     Cố lũy tây biên   

人道是三國周郎赤壁。 Nhân đạo thị Tam Quốc Chu Du Xích Bích    

亂石崩雲，                     Loạn thạch băng vân 

驚濤拍岸，                     Kinh đào phách ngạn     

捲起千堆雪。                 Quyển khởi thiên đôi tuyết    

江山如畫，                     Giang sơn như họa 

一時多少豪傑。　         Nhất thời đa thiểu hào kiệt   

遙想公瑾當年，             Dao tưởng Công Cẩn đương niên

小喬初嫁了，                 Tiểu Kiều sơ giá liễu   

雄姿英發                         Hùng tư anh phát  

羽扇綸巾，                     Vũ phiến luân cân        

談笑間，                         Đàm tiếu gian       

檣櫓灰飛煙滅。             Cường lỗ hôi phi yên diệt  

故國神遊，                     Cố quốc thần du   

多情應笑我，                 Đa tình ưng tiếu ngã

早生華髮。                     Tảo sinh hoa phát 

人間如夢，                     Nhân gian như mộng

一樽還酹江月。             Nhất tôn hoàn lỗi giang nguyệt  

          蘇東坡                                         Tô Đông Pha

Diễn Dịch Nghĩa Nôm:

Điệu hát Niệm Nô Kiều-Nhớ Trận Xích Bích Xưa

Nước sông lớn chảy ra biển đông

Con sóng từ ngàn xưa đã cuốn đi bao kẻ vui chơi nhàn rỗi

Dãy tường thành cũ ở ranh giới phía tây vẫn còn

Người ta nói thời Tam Quốc, Chu Du từng bày trận Xích Bích nơi đó

Đá hổn loạn, mây sụp xuống

Sóng dữ lồng lộng đập vào bờ

Cuốn đi hàng ngàn đống tuyết

Cảnh núi sông y như vẽ

Một thời biết bao người tài giỏi

Nghĩ lại Chu Công Cẩn lúc bấy giờ

Vừa mới cưới Tiểu Kiều xong

Dáng dấp khoẻ mạnh, tinh anh đã lộ ra

Tay cầm quạt lông chim, đầu đội khăn bằng tơ

Vừa nói vừa cười

Khiến thuyền địch thành tro, khói bay đi hết

Thả hồn về thời Tam quốc cũ

Gẫm cười mình cũng thuộc hạng đa tình

Sáng ra, tóc đã trở nên bạc trắng

Đời người như giấc mộng

Một chén rượu xin tạ cùng trăng nước

Dịch Thơ: Nhớ Lại Trận Xích Bích Xưa

1/

Sông lớn về đông

Ngàn xưa sóng đã dìm bao phong lưu khách

Tường cũ phía tây

Thời Tam Quốc Chu Du bày trận Xích Bích

Đá loạn mây lở

Sóng dữ vỗ bờ

Cuốn phăng ngàn đống tuyết

Núi sông như vẽ

Một thuở với bao hào kiệt

Nghĩ Chu Du lúc ấy

Cùng Tiểu Kiều vầy duyên

Tinh anh đã hiện

Khăn lụa quạt lông

Cười nói vang

Thuyền địch thành tro khói tản

Mơ màng thời Tam Quốc

Đa tình tự cười ta

Sáng ra trắng tóc

Đời người như mộng

Chén này tạ với trăng sông

2/

          Nước cuồn cuộn đổ về đông

 Bao người nhàn rỗi theo dòng xưa nay

            Vẫn còn dấu cũ thành tây 

      Chu Du Xích Bích  nơi đây từng là 

               Đá hổn loạn mây la đà 

          Ầm ầm sóng dữ từ xa tràn bờ 

         Khiến ngàn đống tuyết xác xơ 

Núi sông hòa quyện sương mờ như tranh  

         Ấy thời hào kiệt tung hoàng...

      Nhớ chàng Công Cẩn đương thời 

Cùng Kiều gắn kết duyên trời xứng thay  

          Hiên ngang đáng bậc anh tài  

     Đầu khăn tơ đội trên tay quạt cầm  

          Nói cười bày tính mưu thâm 

 Gió đông trở mạnh đốt trăm thuyền Tào 

           Mơ về Tam Quốc thuở nao 

 Chợt nghe cảm xúc biết bao nhiêu tình  

             Sáng nay tóc đã trắng tinh  

    Gẫm ra giấc mộng đời mình khác chi 

         Rượu mời trăng nước ngại gì...           

                                                 Quên Đi

Trong lần đến bờ sông Trường Giang, Tô Thức nhớ về trận chiến Xích Bích. Trận hoả công lừng danh kim cổ, đã phá tan hằng  trăm vạn quân của Tào Tháo. Một trận đánh tạo nên thế cân bằng giữa ba nước Bắc Nguỵ (Tào Tháo), Tây Thục (Lưu Bị) và Đông Ngô (Tôn Quyền). Nên Ông đã làm bài Từ theo điệu Niệm Nô Kiều có tựa là Xích Bích Hoài Cổ.

***

Bài Thơ Dịch của Thầy Phạm Khắc Trí:

Trường giang đông hướng

Cuốn trôi hết danh tiếng phong lưu xưa cũ

Cổ lũy tây biên

Nói đó là Tam Quốc Chu Du Xích Bích

Vách đá chọc trời

Ầm ầm sóng vỗ

Tuyết nổi trắng cuồn cuộn

Núi sông như vẽ

Một thời không ít hào kiệt

Nhớ chuyện Công Cẩn đương thời

Mỹ nhân vừa mới lấy

Tài danh lừng tiếng

Đầu quấn khăn xanh 

Cầm quạt cười

Thuyền giặc tiêu tro tan khói

Chốn cũ hồn về

Cười ta dư nước mắt

Tóc đà sớm bạc

Nhân gian như mộng

Rượu tràn say với trăng nước

Phụ Chú :

1- Trường Giang đông hướng = sông Trường Giang chảy ra biển đông

2- Cố lũy tây biên = thành lũy xưa ở bên bờ sông phía tây

3- Luân cân = Khăn the xanh

3- Nhất tôn hoàn lỗi giang nguyệt = Một chén rượu tế đổ xuống sông cho trăng nước

Cố quốc thần du

Đa tình ưng tiêu ngã

Tảo sinh hoa phát

Nhân gian như mông

Nhất tôn hoàn lỗi giang nguyệt

(Niệm Nô Kiều-Xích Bích Hoài Cổ - Tô Đông Pha)

Cố quốc tìm về

Cười ta đa tình

Tóc đã sớm bạc

Nhân gian như mộng

Một ly rượu tế đổ sông tạ lỗi cùng trăng nước !

(Ôi thế giới đau thương của tôi - Mây Tần  - PKT)

                                         Phạm Khắc Trí