Nguyệt - Trần Nhân Tôn

          NGUYỆT
Trần Nhân Tôn (1258 - 1308)

Bán song đăng ảnh mãn sàng thư
Lộ trích thu đình dạ khí hư
Thụy khởi châm thanh vô mịch xứ
Mộc tê hoa thượng nguyệt lai sơ 

Dịch Xuôi : TRĂNG
PKT 07/11/2014

Bóng đèn chiếu sáng, bên song cửa nửa mở , sách đầy giường
Sương thu rơi ngoài sân vắng , khí trời đêm thoáng mát
Ngủ dậy , tiếng chày văng vẳng , không biết từ thôn xóm nào
Vầng trăng vừa lên trên cành hoa mộc tê  

Các Bản Dịch 

TRĂNG
PKT 07/11/2014 

Nửa song, đèn sáng , sách đầy giường ,
Hiên đọng sương thu, đêm nhẹ buông.
Thức giấc , tiếng chày đâu đó động ,
Trăng lên , chùm quế , nguyệt lồng gương. 

Chú Thích :

(1) Châm thanh = tiếng chày giặt quần áo. Ngày xưa , giặt quần áo , nhúng nước rồi lấy chày đập cho sạch.
(2) Mộc tê hoa = hoa mộc tê , còn gọi là hoa quế , thường thấy ở các đình chùa và ở nơi ẩn dật của các thiền giả. 

Lời Thêm : Vua Trần Nhân Tôn chẳng những  còn là một vị anh quân , đời Trần, lãnh đạo toàn dân, 2 lần đại thắng Nguyên Mông, mà còn là sư tổ dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử nước ta, để lại cho đời 4 câu kệ : "Cư trần lạc đạo thả tùy duyên/ cơ tắc xan hề khốn tắc miên/gia trung hữu bảo hưu tầm mịch/ Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền ". Dịch xuôi : Sống đời vui đạo hãy tùy duyên/ ăn ngủ hòa theo lẽ tự nhiên/ Phật ở trong tâm, đừng kiếm nữa/ an nhiên tự tại hỏi chi thiền .Thiển nghĩ , nói một cách giản dị , nếu tu là để tìm cách sao cho được sống vui, thì tin là chỉ cần cố gắng sống theo 4 câu kệ này là đủ. Cầu chúc sống vui. PKT 07/11/2014   

                   TRĂNG  
Song khép nửa,đèn soi giường sách
Sương Thu rơi phủ lạnh màn đêm
Tiếng chày vọng đến bên thềm
Cành hoa quế đón trăng lên Nguyệt lồng
                                         SONG QUANG 

               TRĂNG 

Đèn soi nửa cửa, sách đầy giường

Sân thu thoáng mát, đẫm hơi sương

Giữa đêm nghe tiếng chày xa vẳng

Ngọn quế vương đầy ánh nguyệt buông.

                       Phương Hà phỏng dịch 

                         Trăng  
          Cửa hờ chỏng sách đèn soi 
   Đêm thu sân vắng mát trời trăng sao 
         Tiếng chày ai vọng xóm nào 
Rung cành hoa quế cồn cào vầng trăng

                                     Trầm Vân 
          月 
半窗燈影滿床書， 
露滴秋庭夜氣虛。 
睡起砧聲無覓處， 
木樨花上月來初。

           Nguyệt 
Bán song đăng ảnh mãn sàng thư, 
Lộ trích thu đình dạ khí hư. 
Thụy khởi châm thanh vô mịch xứ, 
Mộc tê hoa thượng nguyệt lai sơ.  

Dịch Nghĩa: Trăng

Cửa sổ nửa khép nửa mở, ánh đèn chiếu chiếc gường để đầy sách
Sương rơi ngoài sân khiến đêm thu như hư ảo
Mới thức dậy đã nghe tiếng chày giặt giũ không biết từ nơi đâu
Trăng vừa lên nằm trên cành hoa quế 

Dịch Thơ:  
             Trăng  
Chỏng sách đèn soi nửa cửa hờ
Đêm thu sân lạnh phủ sương mờ
Vẳng đâu tỉnh giấc chày ai vọng
Cánh quế đùa hương đón trăng tơ. 
                                      Quên Đi  
* Xin bàn thêm về câu:
Bán song đăng ảnh mãn sàng thư 

Theo như tựa bài thơ là Nguyệt, ý của câu trên có thể là:
- Qua cửa sổ nửa khép nửa hở, ánh trăng như ngọn đèn chiếu vào chiếc giường đầy sách.
---- 
            Trăng 
 Cửa hé đèn soi sách lộ bày 
Sân thu đêm ảo hạt sương bay 
Vẳng xa chày nện trong thanh vắng 
Vắt vẻo trăng treo ngọn quế ngoài 
                          Kim Phượng