Ký Xuân - Vương Bột

Vương Bột（650－676) tự là Tử An 子安, quê quán miền bắc (Sơn Tây), con nhà gia thế, tuổi trẻ tài cao, ông là người đứng đầu trong TỨ KIỆT ở buổi Sơ Đường, được Bái Vương Lý Hiền vời vào phủ cho giữ việc tu soạn và rất tin dùng. Vì một bài thơ trách đùa con gà chọi của Anh Vương, vua Cao Tông nổi giận, sai trục xuất ông khỏi phủ. Ông đi chu du nhiều nơi ở phương nam, cuối cùng chết đuối trên đường đi Giao Chỉ thăm cha, lúc mới 26 tuổi…

Bài thơ KÝ XUÂN làm lúc ông bị trục xuất khỏi Bái Vương Phủ đang chu du nơi đất Thục. Vốn dĩ muốn mượn cảnh trí thiên nhiên hùng vĩ của núi sông đất Thục để tiêu sầu, nhưng lòng quê nhớ về đất bắc vẫn canh cánh khôn nguôi.

羈春 KÝ XUÂN
客心千里倦, Khách tâm thiên lý quyện,
春事一朝歸. Xuân sự nhất triêu quy.
還傷北園里, Hoàn thương bắc viên lý,
重見落花飛. Trùng kiến lạc hoa phi.
           王勃                 Vương Bột

* CHÚ THÍCH :
- Ký Xuân 羈春 : KÝ là Ở lại, giữ lại. Nên KÝ XUÂN có nghĩa là "Xuân đến mà vẫn phải ở lại nơi đất khách".
- Quyện 倦 : là Mõi mệt, buồn chán.
- Xuân Sự 春事: là Chuyên mùa xuân. Ý chỉ Cảnh sắc nhân sự chung quanh khi mùa xuân về.

* NGHĨA BÀI THƠ :
                     XUÂN Ở NƠI XA
Trên bước đường ngàn dặm, lòng người khách tha hương đã mõi mê chán ngán rồi. Trước mắt lại thấy cảnh trí của mùa xuân ập về nên lòng lại càng muốn về ngay quê nhà. Cảnh quê xưa ở phương bắc còn để lại nhiều thương cảm ở trong lòng, không biết đến bao giờ mới thấy lại được cảnh hoa rụng bay lả tả ở quê nhà đây.
Hoa rụng khi hoa đã tàn, xuân đã hết, cũng như tuổi trẻ rồi sẽ già đi, rồi sẽ giả từ cuộc sống nầy như hoa rơi rụng vậy, nhưng sẽ nhìn hoa rơi rụng ở đâu ? Ý của Vương Bột là muốn được nhìn hoa rơi rụng ở quê nhà, thâm ý của thi nhân là muốn được già được chết ơ quê hương hơn là bỏ thây nơi xứ lạ.

* DIỄN NÔM :
XUÂN TRÊN ĐẤT KHÁCH

Ngàn dặm lòng quê mòn mõi,
Xuân về một sớm nhớ thay,
Đất bắc quê xưa trông ngóng,
Ngàn trùng chỉ thấy hoa bay !.

Lục bát :
Mõi mòn ngàn dặm lòng quê,
Xuân về một sớm tái tê nhớ nhà.
Thương về đất bắc quê xa,
Ngàn trùng chỉ thấy la đà hoa bay !
                                    杜紹德
                              Đỗ Chiêu Đức
***

XUÂN TẠM QUÊ NGƯỜI

1-
Lòng khách dặm ngàn mỏi
Dáng xuân về sớm nay
Chạnh thương quê đất Bắc
Thấy lại cánh hoa bay!

2-
Trong lòng khách dặm ngàn chán ngán
Chợt xuân về một sáng nơi đây
Chạnh thương vườn Bắc hao gầy
Nhác trông thấy lại hoa bay la đà!
Lộc Bắc
Dec22
***
       Xuân Xa Nhà

1/

Buồn chán cảnh đường xa
Sắc xuân đến mọi nhà
Nhớ vườn thôn đất bắc
Cảnh hoa rụng la đà.

2/
Lòng khách đường xa chán nản thay
Dáng xuân vừa đến sáng nơi này
Nhớ về vườn cũ thôn phương bắc
Lại muốn được nhìn hoa phất bay.

3/
        Dặm ngàn dạ khách não nề            
   Sáng nay lần nữa xuân về nơi nơi
          Nhớ sao thôn bắc xa vời
Ước mong nhìn lại hoa rơi vườn nhà.
                                           Quên Đi
***
        Xuân Nơi Xa

Dặm ngàn khách thấm mệt
Sáng sớm xuân đầy trời
Chạnh lòng nhớ phương bắc
Mong thấy nữa hoa rơi
                                Kim Phượng
***
                    Xuân Xa

Ngàn dặm tha hương khách mỏi mê
Sớm mùa xuân đến muốn quay về
Chạnh lòng phương Bắc hoa rơi rụng
Thấy cánh hoa tàn dạ ủ ê
                                       Kim Oanh
***
               Nhớ Xuân Quê Nhà

      Đời lữ khách dặm trường mê mải
      Trước cảnh xuân lòng lại bồi hồi
            Nhớ quê muốn trở về thôi
Ngắm cành hoa nở rạng ngời trước sân.
                                         Phương Hà
***
          Xuân Nhớ Quê Nhà

Phương xa vạn dặm nhớ thương quê
Đất khách ngàn trùng khó trở về
Ta đến nơi này mòn mỏi ngóng
Xuân sang chốn đó trắng hoa lê …!

       Xuân Buồn Lữ Thứ

Chán cảnh ly hương vạn dặm xa
Xuân buồn đất khách nhớ quê nhà
Vườn xưa cảnh vật nơi phương bắc
Hoa tàn cánh rụng cội mai già
                    Mai Xuân Thanh

***