Lũng Tây Hành - Trần Đào

Người chinh phu đem thân ra chốn chiến trường sống chết chỉ cận kề trong gang tấc, không " túy ngọa sa trường " thì cũng " bạch đầu linh lạc " bâng khuâng thổi sáo chiều tàn biên khu, hay thảm hại hơn, lê lết tấm thân thương tật để tìm về quê hương ... Trong khi đó, ở nơi quê nhà người cô phụ luôn luôn mong mỏi hằng đêm khắc khoải mòn mỏi đợi chàng về. Có biết đâu rằng lắm khi chàng đã da ngựa bọc thây hay đã xương phơi ngoài chiến địa ... Chiến tranh bao giờ cũng tàn khốc và tàn nhẫn như thế cả, mời tất cả cùng đọc bài thơ Lũng Tây Hành của Trần Đào dưới đây sẽ rõ ...

        隴西行                         Lũng Tây Hành
                   陳陶                                    Trần Đào
誓掃匈奴不顧身， Thệ tảo Hung Nô bất cố thân,
五千貂錦喪胡塵。 Ngũ thiên điêu cẩm táng Hồ trần.
可憐無定河邊骨， Khả lân Vô Định Hà biên cốt,
猶是深閨夢裏人。 Do thị thâm khuê mộng lý nhân.

TRẦN ĐÀO 陳陶（812—888）Thi nhân đời Đường, tự là Tung Bá 嵩伯, tự hiệu là Tam Giáo Bố Y 三教布衣. Ông người đất Lĩnh Nam, lúc nhỏ từng du học đất Trường An, giỏi thi thư, nhưng thi mãi vẫn không đậu tiến sĩ, nên ẩn cư trong rừng núi, tu tiên, về sau không biết ra sao. Ông để lại mười thi quyển "Trần Tung Bá Thi Tập 陳嵩伯詩集. Trong Toàn Đường Thi《全唐詩》có trích đăng 2 quyển thơ của ông.

Lũng Tây : là vùng đất thuộc núi Lũng Sơn của tỉnh Cam Túc và Ninh Hạ hiện nay. Là vùng tranh chấp giữa Hung Nô và Hán.
Điêu Cẩm : Chỉ đoàn quân tinh nhuệ thiện chiến được trang bị quân trang quân dụng đầy đủ.
Vô Định Hà : Tên con sông thuộc một nhánh của sông Hoàng Hà, nằm ở phía bắc của tỉnh Thiểm Tây, là một chiến địa ngày xưa.

2. Nghĩa bài thơ :
Khúc hát Lũng Tây
Thề quét sạch giặc Hung Nô mà chẳng màng đến thân mình, nên năm ngàn quân thiện chiến phải chôn thây nơi đất Hồ. Khá thương thay, những nắm xương trắng bên bờ sông Vô Định vẫn còn là người trong mộng của các nàng chinh phụ ở chốn khuê phòng !
Chiến tranh là tàn nhẫn như thế đó. Ta hãy nghe những lời thơ trong Chinh Phụ Ngâm Khúc của Đoàn nữ sĩ sau đây :

Hẹn cùng ta: Lũng Tây nham ấy,
Sớm đã trông, nào thấy hơi tăm ?
và ...
     Những mong cá nước sum vầy,
Nào ngờ đôi ngả nước mây cách vời.

Khi khuyên Từ Hải quy hàng triều đình, Thúy Kiều cũng đã nhắc đến sự tàn khốc của chiến tranh trong "Năm năm hùng cứ một phương hải tần" của Từ Hải đã giết chết biết bao nhiêu là tướng sĩ của cả hai bên :

          Ngẫm từ gây việc binh đao,
Đống xương VÔ ĐỊNH đã cao bằng đầu.

Dịch Thơ

1/
Thề quét Hung Nô chẳng nệ thân,
Năm ngàn bỏ xác đất Hồ trần.
Khá thương xương trắng bờ Vô Định,
Vẫn cũng là người chinh phụ mong !

2/
Hung Nô thề quét chẳng màng,
Bên bờ Vô Định năm ngàn bỏ thây.
Khá thương xương trắng phơi đầy,
Vẫn người trong mộng tháng ngày đợi mong !
                                      杜紹德 Đỗ Chiêu Đức

***
     Khúc Hát Lũng Tây

- Dịch thất ngôn

Đã thề quét sạch lũ Hung Nô
Binh sĩ năm muôn ngã đất Hồ
Xương rũ bờ sông Vô Định trắng
Khuê phòng chinh phụ thảy hoài mơ

- Dịch lục bát

Đã thề quét sạch Hung Nô
Năm ngàn binh sĩ đất Hồ rã thây
Trắng sông Vô Định xương bầy
Lòng chinh phụ vẫn lắp đầy hoài mơ
                           Mai Thắng - 220725
***
      Khúc Hát Lũng Tây

I- Thể Thất ngôn:

Hẹn thề giết giặc giữ non sông
Dẫu phải hy sinh vẫn một lòng
Xương trắng chất chồng nơi cửa ải
Khuê phòng, chinh phụ mỏi mòn trông

II- Thể Lục Bát

Quyết thề giết giặc xâm lăng
Hy sinh thân xác xương tràn ải xa
Hung tin chẳng đến quê nhà
Khuê phòng, chinh phụ lệ nhòa đợi mong

III- Thể Song Thất Lục Bát

Chốn biên cương chàng thề giết giặc
Dấu hy sinh thân xác không màng
Nắm xương vô định sa tràng
Mỏi mòn, chinh phụ hai hàng lệ mong
                              Phương Hà phỏng dịch
***
            Bài Ca Lũng Tây

1)
Giặc Hung Nô, quét sạch, hy sinh
Tử trận năm ngàn lính chiến tranh
Thảm thiết lang quân xương trận mạc
Thương thay chinh phụ dạ chung tình...!

2)
           Giặc Hung, tử trận không màng
       Năm ngàn chiến sĩ sa tràng chất thây
            Nắm xương vô định trắng đầy
Ai người chinh phụ đêm ngày nhớ thương...?
                               Mai Xuân Thanh
                                    July 25, 2022
***
            Khúc Hát Lũng Tây

1/
Quét sạch Hung Nô há ngại gì
Năm ngàn binh tướng chẳng còn chi
Bên sông Vô Định xương chồng chất
Đâu nữa phòng khuê giấc mộng thì.

2/
         Diệt Hung Nô chẳng tiếc thân
   Năm ngàn chiến sĩ Hồ Trần phơi thây
          Trên bờ Vô Định xương đầy
Hết mong trở lại sum vầy người thương.
                                         Quên Đi
***
             Lũng Tây Hành

1/
Đánh đuổi Hung Nô quyết một lòng
Đất Hồ vùi lấp xác thương vong
Trắng bờ Vô Định xương chồng chất
Gối lẻ khuê phòng vẫn mỏi mong

2/
       Hung Nô quét sạch liều thân
Năm ngàn binh lính thây phân đất Hồ
      Trắng bờ Vô Định xương khô
 Sắt son chinh phụ vẫn cô phòng chờ
                                   Kim Phượng

***
                       Lũng Tây Hành

            Quyết lòng diệt sạch hung Nô
       Năm ngàn tướng sĩ đất Hồ phân thây
            Nắm xương Vô Định phơi bày
Khuê phòng chinh phụ đêm ngày mỏi mong
                                           Kim Oanh