Phóng Sự

          Cái người đầu tiên viết phóng sự thành công là ai ? Người đầu tiên xứng đáng đeo Mề Đay để vinh danh phóng viên là ai ? Hẳn nhiên là Ngô Tất Tố rồi ! Nhưng cái danh hiệu Phóng Viên Tài Ba , Phóng Viên Chân Chính là do nhân dân phong tặng chứ không phải người Pháp (!) . Dĩ nhiên các chính quyền sau này cũng không đủ chính danh để tôn vinh cụ (?) .

    Chả hiểu cụ vào cửa Khổng sân Trình tới đâu ? Cụ Lều Chõng ra sao ? Nhưng ai cũng phải công nhận cụ chữ nghĩa đầy mình . Cụ có cổ học nhưng lại khoái chữ Tây và văn minh Tây (!) mặc dù các quan cai trị Đông Dương thì … khá là Đểu !!!

    Cụ viết khá nhiều , nhưng tôi đọc cuốn phóng sự “ Việc Làng “ thì rất giựt mắt , chạm nọc và … thấm thía vì … tôi sanh tại thôn quê ! làng tôi rất là thơ mộng … cho đến khi tôi đọc Việc Làng của cụ ! Tôi cũng đã từng đọc : Đồ Phồn , Vũ Trọng Phụng , Nam Cao , Tú Mỡ , Hoàng Đạo … nhưng … chưa đã !  Tới khi cụ Ngô cho những quan làng và những dân làng thèm thuồng , ngấm nghé miếng thịt giữa làng thì … tôi hết chịu nổi !!!

    Lúc đó ông Phạm Quỳnh hô hào Cải Lương Hương Chính . Rồi những ông làm báo Minh Tân , Thanh Nghị , Tao Đàn … muốn tiến nhanh …” đi tắt đón đầu “ người Pháp ,

Dĩ nhiên là dân quê đọc … hiểu … chết liền  !  Trong số những người như Phan Kế Bính , Phạm Duy Tốn , Nguyễn Bá Học … muốn bàn giao cổ học cho những người tân học (!) thì Ngô Tất Tố sừng sững như  một cây cổ thụ … một người Khổng Lồ !

    Đọc văn của cụ ai mà không xốn xang , bàng hoàng , tủi hận … và suy nghĩ hoài : Làm sao bây giờ ! Ôi cái phong tục , cái truyền thống nơi làng xã mà hàng ngàn người ca tụng … nó hay ho như vậy sao ???

    Làm thế nào bây giờ ! Làm thế nào để không ca tụng những ông tù trưởng ở trần đóng khố Nghiêu Thuấn ! Làm thế nào để đẩy mấy ông Tống Nho đi chỗ khác chơi … Hãy vứt béng cái trò Lý Học của Tống Nho vào sọt rác ! Làm thế nào để tư tưởng ta vượt khỏi lũy tre xanh . Làm thế nào để ta đêm nằm không phải kéo chiếu chăn lên xuống để ấm đầu , ấm chân … trong khi nghe những tiếng sáo diều rên rỉ … buồn thúi ruột !!!

    Làm thế nào bây giờ ? Nếu ở trong nhà mà nói chuyện cải lương … thì ông già cho mấy cái bạt tai ! Ở làng mà nói chuyện cải lương thì các kỳ hào sẽ nói : A ! Thằng này gây sự ! Ở trong nước mà nói chuyện cải lương thì các ông lớn chụp ngay cho cái nón phản động !!! Ôi ! Truyền thống là cái gì mà sao nó nặng gấp ngàn lần xiềng xích !

    Miếng thịt giữa làng có ý nghĩa gì mà người ta ăn một miếng sẽ … hãnh diện ba đời ! Các quan lớn ngày nay … ra ngoại quốc ăn ngon thì … nó lại là chuyện khác !

    Ôi ! Cái sĩ diện hão nó đã ăn sâu vào xương tủy dân ta rồi . Người ta viết gia phả nói ông cha mình là vĩ nhân , anh hùng , được ăn miếng thịt giữa làng , giữa nước , giữa … Liên Hiệp quốc !!!

    Người ta viết ( tôn lên hoài ) những Danh Nhân , Cao Tăng , Anh Hùng … để dính máu ăn phần một cách rất hoành tráng , và xin ấn , xin lộc các ngài sao cho … ba đời ăn không hết !!!

    Cái phong tục truyền thống này còn lưu lại trong “ĐÁM MỔ BÒ “ của Phạm Lưu Vũ chăng ? Cái nét đẹp bền vững , đậm đà bản sắc dân tộc này của làng xã ( hạt nhân của đất nước này ) nên bảo tồn chăng ?

    Ôi ! Cái tư duy làng xã này … có lẽ … nó theo ta mấy thế kỷ nữa … khi các nước văn minh đã lên cung trăng … và sao hỏa !!!

    Tôi nghĩ : Có lẽ ta không nên phát những tờ giấy “ gia đình văn hóa “ cho một số gia đình … mà ta nên phát cho mỗi người một cái gương soi (!) để người ta nhìn vào cái bản mặt mình nó có một chút truyền thống nào không ?

Chân Diện Mục